dr Marcel Scheffs, poza praca zawodową i naukową angażował się mocno w pracy społecznej. Należał do kilku towarzystw naukowych w Gdańsku, Toruniu i w Poznaniu. Był także aktywnym członkiem Poznańskiego Związku Księgowych w Polsce.
Marcel Scheffs urodził się 9 stycznia 1880 r. w Pruszczu w powiecie tucholskim w rodzinie ziemiańskiej. Był synem Augusta działacza organizacji polskich oraz Marii z Glińskich. Najpierw uczęszczał do gimnazjum klasycznego w Chełmnie, gdzie w 1900 r. po zdaniu wymaganych egzaminów uzyskał maturę. Następnie w latach 1900-1904 studiował w Akademii Handlowej we Lwowie oraz w Akademii Handlu Zagranicznego w Wiedniu.
Po ukończeniu studiów podjął pracę w Towarzystwie Magazynowym dla Produktów Naftowych we Lwowie. Pracę te przerwał, ponieważ w latach 1907-1909 przebywał w Bośni. Po powrocie do Lwowa rozpoczął przygodę z bankowością, która trwała wiele lat. Najpierw był urzędnikiem, a później prokurentem w Akcyjnym Banku Związkowym dla Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych oraz w związku Spółdzielni.
Od samego początku pracy zawodowej pogłębiał swoją wiedzę fachową w bankowości i księgowości. Na tym polu osiągał znaczące sukcesy. Ich potwierdzeniem jest autorstwo lub współautorstwo kilku publikacji, takich jak:
- O wekslach, Lwów 1910,
- Buchalteria podwójna, Lwów 1912, Polskie kooperatywy kredytowe, Lwów 1914 (współautor).
W 1914 r. przeniósł się do Poznania, gdzie pracował jako księgowy i członek samorządu banków. Jednocześnie wydawał kolejna pracę z bankowości i księgowości. Do ważniejszych z nich należą: Wzór bilansu dla banków i spółdzielni, Poznań 1916, Ziemstwa kredytowe i kredyt rolniczy w dzielnicy pruskiej, Poznań 1918. Zamieścił także w Encyclopédie Polonaise t. 3 opracowanie o kredycie oraz wspólnie z J. Adamkiem pracę o spółdzielczości na ziemiach zaboru pruskiego, Lausanne, Paris 1919.
W latach 1919-1924 mieszkał i pracował w Gdańsku. Najpierw był dyrektorem oddział gdańskiego Banku Handlowego w Warszawie, a od 1920 r. dyrektorem gdańskiego Banku Dyskontowego. W 1921 r. kierował również Bankiem Dyskontowym w Bydgoszczy. Pomimo nawału pracy zawodowej, wygłaszał liczne odczyty z zakresu bankowości, handlu i księgowości. Pisał też artykuły, które publikował w czasopismach fachowych. Należy podkreślić, iż na IV Ogólnokrajowym Kongresie Księgowych i Rzeczoznawców Księgowości, jaki odbył się w Katowicach, dr Marcel Scheffs na sesji naukowej wygłosił odczyt pt. „Tendencje podatkowe i gospodarcze w bilansie”.
W 1924 r. Marcel Scheffs ponownie powrócił do Poznania. Najpierw objął stanowisko wicedyrektora Banku Cukrowniczego w Poznaniu, a następnie był dyrektorem Banku Ziemstwa Kredytowego.
W 1939 r. Marcel Scheffs został wysiedlony przez Niemców z Poznania. Okres wojny spędził w Krakowie, gdzie pracował jako księgowy w Związku Gospodarczym Spółdzielni „Społem”. Po wojnie powrócił do pracy w Poznaniu i do 1950 r. był także zatrudniony w Spółdzielni „Społem”. Równocześnie w latach 1945-1950 podjął wykłady w Akademii Handlowej w Poznaniu z księgowości, analizy bilansu oraz spółdzielczości.
Pomimo trudnych lat, w których Marcel Scheffs żył i pracował, nie ustawał w pisaniu i publikowaniu wartościowych prac, głównie z księgowości. Należą do nich m.in.: O wekslach i czekach, Poznań 1925, O księgach handlowych, Warszawa 1927, Księgowość naukowo pojęta, Warszawa 1929, Bilans kupiecki i podatkowy, Poznań 1936, O znaczeniu wartości przedmiotów bilansowych, Poznań 1938, Księgowość podwójna czy pojedyncza, Poznań 1939, Z historii księgowości, Poznań 1939.
Poza praca zawodową i naukową, M. Scheffs angażował się mocno w pracy społecznej. Należał do kilku towarzystw naukowych w Gdańsku, Toruniu i w Poznaniu. Był także aktywnym członkiem Poznańskiego Związku Księgowych w Polsce. Oddział poznański może się szczycić tym, że w swoich szeregach posiadał taką osobowość. M. Scheffs był bowiem bankowcem, księgowym, nauczał księgowości w szkole średniej, prowadził wykłady w Akademii Handlowej w Poznaniu. Dążył do tego, aby księgowość była nie tylko kojarzona z praktyką, rejestracją zdarzeń gospodarczych, ale żeby była przede wszystkim nauką, o co walczą także współcześni rachunkowcy. Marcel Scheffs opowiadał się za wprowadzeniem księgowości do przedmiotów wykładowych w szkołach wyższych ponieważ uważał, iż księgowość rozwija wiedzę i wyobraźnię. Twierdził, że bez umiłowania wiedzy nie ma umiłowania zawodu, nie ma doskonałości zawodowej, a bez tego nie ma postępu w żadnej dziedzinie życia. Często jest przytaczana jego ważna myśl, iż „kto księgowość, jej strukturę, jej ducha dobrze pozna, temu otworzą się oczy i umysł do zupełnie nowego pojmowania również innych dziedzin, pozyska on inne pojęcie o całym życiu gospodarczym”.
Nie wnikając w szczegółową zawartość merytoryczną opracowań Marceli Scheffsa, należy stwierdzić, że niektóre z nich zachowują aktualność do czasów obecnych. W swoich opracowaniach wybiegał więc daleko w przyszłość. Pod tym względem w wielu obszarach wyprzedził swoją epokę. Można wyrazić pogląd, iż w pewnym sensie był wizjonerem rozwoju rachunkowości w Polsce.
I na koniec ważna konstatacja. Marcel Scheffs był tylko o rok młodszy od Witolda Skalskiego. Pochodzili z różnych stron Polski, ale najważniejszy okres swojego pracowitego życia spędzili w Poznaniu. Wnieśli nie tylko trwały wkład w tworzenie zrębów rachunkowości w pierwszej połowie XX w. w Polsce, ale także byli ważnymi filarami Poznańskiego Związku Księgowych.
Marcel Scheffs zmarł 6 grudnia 1953 r. w Poznaniu.
Opracował: Oddział Wielkopolski SKwP w Poznaniu
