prof. dr Kazimierz Sowa, był inicjatorem, organizatorem, pierwszym Prezesem krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia Księgowych w Polsce i jeszcze przed II wojną światową należał do Związku Księgowych w Polsce, którego Oddział w Krakowie powstał w 1937 roku. Pierwsze zebranie organizacyjne krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, które zwołał Kazimierz Sowa, odbyło się 28 lutego 1948 roku i wzięło w nim udział 145 osób. W tym czasie głównymi celami oddziału krakowskiego było stworzenie podstaw organizacyjnych Stowarzyszenia, rozszerzenie edukacji zawodowej członków oraz prace nad projektem ustawy o ochronie tytułu i zawodu księgowego. Jednak w październiku 1949 r. zapadła decyzja polityczna władz państwowych o rozwiązaniu Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, któremu nie pozwolono działać do tzw. odwilży gomułkowskiej. Po reaktywowaniu Stowarzyszenia  w 1957 roku,  Kazimierz Sowa znów podjął w 1958 roku inicjatywę utworzenia Oddziału Wojewódzkiego w Krakowie i ponownie został Prezesem Zarządu. Funkcję tę pełnił przez cztery kadencje do 1971 r., tj. nieprzerwanie przez 13 lat.  W tym czasie dzięki Niemu Oddział Wojewódzki SKwP w Krakowie miał siedzibę w jego pomieszczeniach służbowych na Wyższej Szkole Ekonomicznej (obecnie Uniwersytecie Ekonomicznym). Profesor Kazimierz Sowa nie ograniczał swojej aktywności w SKwP tylko do regionu, był znaną postacią w całym Stowarzyszeniu Księgowych w Polsce, a w latach 1963-1964 był Prezesem Zarządu Głównego SKwP. Za swoją długoletnią i owocną działalność  w Stowarzyszeniu został odznaczony Złotą Odznaką „Zasłużony w rozwoju Stowarzyszenia Księgowych w Polsce”, a następnie „Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta”.

Profesor Kazimierz Sowa dzięki swej wiedzy, myśli teoretycznej, zaangażowaniu w działalność SKwP, a także umiejętnościom praktycznym stał się jedną z czołowych postaci wśród twórców polskiego systemu rachunkowości i jego upowszechnianiu. Dla uczczenia pamięci profesora – długoletniego przewodniczącego Centralnej Komisji Szkoleniowej, który znaczną część swego dorobku dydaktyczno-naukowego poświęcił problemom mechanizacji i automatyzacji rachunkowości – wprowadzono w 1976 r.  w regulaminie Sądu Konkursowego Stowarzyszenia Księgowych w Polsce „Nagrodę imienia prof. dr. Kazimierza Sowy”, za wyróżniającą się pracę magisterską z zakresu mechanizacji i automatyzacji w rachunkowości (a po weryfikacji Regulaminu – z zakresu postępu organizacyjno-technicznego w rachunkowości).

Dzięki ofiarnej pracy społecznej i niezwykłym talentom organizacyjnym  prof. Kazimierz Sowa spowodował dynamiczny rozwój Stowarzyszenia w regionie krakowskim, włączając w działalność organizacji liczne rzesze księgowych, tak że pod koniec jego kadencji liczba członków Oddziału wzrosła do 4500 osób. W trakcie jego pracy na rzecz SKwP rozszerzył się zakres działalności, powstały koła członkowskie, m.in.: Koło Nauczycieli Rachunkowości, Koło Użytkowników Maszyn Analityczno-Statystycznych i Koło Pracowników Instytutów Naukowo-Badawczych, a niektóre z nich działają po dzień dzisiejszy.

Kazimierz Sowa urodził się 2 października 1915 roku w Krakowie. W latach 1933–1937 studiował w Akademii Handlowej w Krakowie. W latach 1937–1938 odbywał służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii, a następnie w 6 Pułku Artylerii Lekkiej w Krakowie i z pułkiem tym w 1939 r. brał udział w kampanii wrześniowej. W okresie okupacji  pracował w Polsko-Szwajcarskiej Fabryce Czekolady „Suchard” oraz w Okręgowej Hurtowni Słodyczy w Krakowie, uczył się także na tajnych kompletach prowadzonych przez pracowników UJ. W 1945 r. uzyskał tytuł magistra nauk ekonomiczno-handlowych  w Akademii Handlowej w Krakowie. W Akademii tej rozpoczął też pracę jako asystent  w Katedrze Rachunkowości, a w latach 1950–1957 był zastępcą profesora. Po kilkunastu latach pracy, w uznaniu zasług dla nauki, dydaktyki i praktyki gospodarczej otrzymał tytuł docenta uchwałą Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej dla Pracowników Nauki z  6 kwietnia 1957 r. Od tego momentu, w latach 1957–1969, był etatowym docentem  w Katedrze Rachunkowości Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Krakowie, powstałej  z przekształcenia Akademii Handlowej, a następnie w latach 1970 – 1972 był kierownikiem Pracowni Rachunkowości Zmechanizowanej w Instytucie Metod Rachunku Ekonomicznego w WSE w Krakowie. Pracę doktorską pt. „Efektywność nowoczesnego przetwarzania danych gospodarczych w przedsiębiorstwie przemysłowym” obronił 11 marca 1968 r. uzyskując stopień naukowy doktora nauk ekonomicznych. Zwieńczeniem kariery naukowej i dydaktyczno-wychowawczej doc. dra Kazimierza Sowy było otrzymanie 12 czerwca 1969 r. tytułu naukowego profesora nadzwyczajnego.
Okres pracy zawodowej Kazimierza Sowy (1938–1972) był bardzo zróżnicowany i przebiegał wielotorowo. Była to praca naukowo-dydaktyczna w szkolnictwie wyższym, praca redakcyjno-popularyzatorska, organizacyjno-kierownicza w Stowarzyszeniu Księgowych w Polsce oraz w praktyce gospodarczej. Dorobek naukowy Profesora Sowy obejmuje 73 prace naukowe i popularnonaukowe, w tym blisko 20 książek i skryptów. Jego rozległe zainteresowania badawcze koncentrowały się głównie wokół problematyki: rachunkowości przedsiębiorstw (19 prac), techniki rachunkowości i przetwarzania danych (16 prac), życia szkoły wyższej i dydaktyki (15 prac), polityki gospodarczej (8 prac), danych gospodarczych i rentowności (6 prac), problemów organizacyjnych (2 prace) oraz zawodu księgowego i innych zagadnień (7 prac).  Prof. dr Kazimierz Sowa za swoje zaangażowanie w procesy dydaktyczne, organizacyjne i wychowawcze otrzymał kilkanaście różnych nagród uczelnianych i państwowych.

Przez całe swoje życie zawodowe prof. Kazimierz Sowa interesował się rozwojem i popularyzacją rachunkowości, dlatego w latach 1947–1949 pracował jako Naczelny Redaktor czasopisma „Rachunkowość-Podatki”, a w latach 1949–1952 jako organizator i dyrektor ekspozytury Biura Organizacji Rachunkowości w Krakowie.  Uczestniczył także w pracach koncepcyjnych Komisji Druków i Przyborów Księgowych, która doprowadziła do normalizacji dokumentacji księgowej oraz narzędzi techniki przebitkowej. Ponadto w latach 1957–1972 najpierw jako doktor, a później profesor Kazimierz Sowa pełnił funkcję przewodniczącego Rady Programowej Czasopisma „Rachunkowość”, podejmując szereg inicjatyw podnoszących poziom merytoryczny tego czasopisma.
Profesor Kazimierz Sowa zmarł 17 grudnia 1972 r. w Krakowie.

Niniejsze wspomnienie o prof. Kazimierzu Sowie wybitnym działaczu SKwP opiera się głównie na opracowaniu dr Elżbiety Pogodzińskiej-Mizdrak, opublikowanym w Zeszytach Teoretycznych Rachunkowości, tom 52 (108), Warszawa 2009.

close