W webinarium Raportowanie oparte na danych – kluczowym komponencie gospodarki czasu rzeczywistego, które odbyło się 30 września 2020 r., członkowie Stowarzyszenia mogli uczestniczyć na zaproszenie Pana Margusa Tammeraja – przewodniczącego Rady Estońskiego Stowarzyszenia Księgowych, z którym SKwP ma podpisaną umowę o współparcy.
Poniżej przedstwiamy najważniejsze treści prezetnacji przedstwionych w czasie webinarium.
SPRAWOZDAWCZOSĆ I RACHUNKOWOŚĆ OPARTE NA DANYCH
Autor: Margus Tammeraja
Przewodniczący Rady Estońskiego Stowarzyszenia Księgowych
Liczba ludności w Estonii: 1, 32 mln
Liczba firm w Estonii: 133 784
Firmy rozliczające VAT: 99 386
Księgowi ok 13 300
– w biurach księgowych: 5 500
– w centrach usług wspólnych: 2 500
– w departamentach księgowych: 5 300
Przewidywane koszty rachunkowości (IT, usługi, wynagrodzenia) – 210 - 270 mln euro rocznie.
Spodziewane oszczędności wynikające z automatyzacji usług księgowych 30 - 60 mln euro (ok 0,9% PKB) rok do roku.
Planowany wzrost usług księgowych ok. 20 - 25 mln euro.
JAKA JEST PRZYSZŁOŚĆ RAPORTOWANIA?
Gospodarka czasu rzeczywistego
Gospodarka czasu rzeczywistego jest środowiskiem, w którym transakcje finansowe i działania administracyjne łączące klientów, biznes i sektor publiczny przebiegają:
• W standardowej, ustrukturyzowanej, cyfrowej formie.
• Są coraz większym stopniu generowane automatycznie.
• Ich zakończenie następuje w czasie rzeczywistym, tj. nie przechowuje się danych i nie następują dalsze związane z tym procesy.
RAPORTOWANIE OPARTE NA DANYCH
Przesyłanie danych zamiast ich agregowania i gromadzenia.
Uniwersalne taksonomie dla wszystkich (wszystkie firmy używają tych samych klasyfikacji, rejestrów, zbiorów na potrzeby rachunkowości).
Estoński projekt - Reporting 3.0 (Raportowanie 3.0)
POWSZECHNY STANDARD – XBRL GL
XBRL Global Ledger taxonomy framework (XBRL GL)
To oparte o XML i XBRL holistyczne i uogólnione przedstawienie szczegółowych danych, które mogą wstępować w systemach księgowych i operacyjnych. XBRL GL to swego rodzaju pomost między standardami transakcyjnymi a standardami sprawozdawczymi, integrujący łańcuch dostaw raportowania biznesowego.
ZAPISY TRANSAKCJI W UJEDNOLICONYM FORMACIE
Każdy księgowy zapis transakcji będzie obejmował trzy kategorie i będzie w przybliżeniu odzwierciedlał części składowe faktury:
Nagłówek: zapisy rzeczywistych łącznych kwot środków otrzymanych lub zapłaconych (zafakturowanych)
Nagłówek VAT: zapisy łącznych kwot VAT
Wiersze: zapisy kwot netto zakupu/sprzedaży.
JAKOŚĆ DANYCH
Wykorzystanie ustandaryzowanych klasyfikacji oraz wykazów.
Automatyczna aktualizacja klasyfikacji oraz wykazów przez agendy rządowe.
Uniwersalna kontrola standardowych pól i danych.
Unikanie nadmiernej ilości danych – przekazywanie danych a nie ich gromadzenie.
Ponowne wykorzystanie już utworzonych i otrzymanych danych.
Zasada tylko jeden raz dotycząca wprowadzania danych.
Współdzielenie danych z innymi zainteresowanymi podmiotami.
****************
GOSPODARKA CZASU RZECZYWISTEGO
Autor: Sirli Hensoo
Ministerstwo Gospodarki i Komunikacji Estonii
Estonia opracowała plan na lata 2019-2027 służący ograniczeniu ciężarów bifurkacyjnych poprzez wprowadzenie zasady „tylko jeden raz” oraz mechanizmów odczytywania danych przez maszyny. Program będzie realizowany w porozumieniu z krajami bałtyckimi i nordyckimi, mając na celu implementację gospodarki czasu rzeczywistego RTE (real time economy) jako koncepcji międzysektorowej i transgranicznej. Koncepcja RTE została po raz pierwszy opracowana w 2005 r. na Uniwersytecie Alto w Finlandii. Pierwsze działania w kierunku wprowadzania RTE podjęto w Estonii w 2016 r. Od roku 2019 Ministerstwo Gospodarki i Komunikacji Estonii zaczęło aktywnie promować RTE.
Czym jest gospodarka czasu rzeczywistego?
RTE (real time economy) – jest cyfrowym ekosystemem, w ramach którego transakcje między podmiotami gospodarczymi dokonują się w czasie rzeczywistym lub w czasie do niego zbliżonym.
Gospodarka czasu rzeczywistego = „niewidzialne” działania administracyjne = więcej czasu na biznes
Celem gospodarki czasu rzeczywistego jest wprowadzenie zmian strukturalnych w zarządzaniu i administrowaniu firmą, dokonujące się poprzez poprawę jakości danych oraz implementację technologii cyfrowych, w tym block chain i sztucznej inteligencji, co służy zautomatyzowaniu działań.
Cel wizji gospodarki czasu rzeczywistego na lata 2020-2027
Stworzenie technicznych i regulacyjnych możliwości dla poprawy jakości i dostępności danych biznesowych.
Umożliwienie cyfrowej wymiany danych biznesowych między różnymi stronami.
Przeprowadzanie semantycznej analizy, strukturyzowania i standaryzowania danych za pomocą bezpiecznych i efektywnych kanałów wymiany danych.
Strategiczne cele podrzędne
Szeroko rozpowszechnione stosowanie e-faktur w transakcjach biznes - biznes (B2B) – (2023)
Szeroko rozpowszechnione stosowanie e-paragonów (2025)
Przejście do raportowania odczytywanego przez komputery (przy użyciu standardu XBRL GL) (2025)
Szeroko rozpowszechnione stosowanie e-listów przewozowych (2025)
Wprowadzenie ustandaryzowanych cyfrowych kodów produktów i usług, informacji i katalogów (2027)
Wymiana danych ze stronami trzecimi w czasie rzeczywistym i za wspólną zgodą stron (2027)
Cyfrowy wspólny rynek: unijna gospodarka oparta na danych
Zasada: humanocentryczna, prosperująca, zrównoważona gospodarka oparta na danych
Narzędzia gospodarki czasu rzeczywistego
- Standardy wymiany danych (XBRL GL, UBL, UN/CEFACT).
- Unijne centra przechowywania danych (EU data space).
- Przetwarzanie danych (w tym sztuczna inteligencja, uczenie się maszyn).
- Platformy wymiany danych (w tym dostawcy danych X-road, PEPPOL).
- Standardy danych semantycznych (w tym normy UE, statystyka UE).
U podstaw gospodarki czasu rzeczywistego znajduje się: ochrona danych (RODO), cyberbezpieczeństwo, ponowne wykorzystanie danych (dane są wprowadzane tylko jeden raz), e-identyfikacja, e-autentyfikacja i e-autoryzacja, jakość danych (w tym dokładność i dostępność), publiczny dostęp do danych, w tym danych źródłowych.
W gospodarce czasu rzeczywistego:
Roczne sprawozdania i miesięczne deklaracje nie są wymagane, a z pewnością nie w tradycyjnej formie.
Zasady rachunkowości podatkowej ulegają zmianie, np. rozliczanie VAT może się dokonywać w czasie rzeczywistym „w tle” dokonywanej transakcji.
Firmy mogą z łatwością dzielić ze swoimi partnerami dotyczące ich dane w sposób zaufany, który usprawnia współpracę biznesową.
W gospodarce o obiegu zamkniętym firma dostarcza w czasie rzeczywistym informacje o odpadach z produkcji, które mogą być ponownie wykorzystane przez inną firmę lub monitorowane na bieżąco przez państwo.
W ramach e-handlu raporty dla służb celnych i podatkowych są przygotowywane w momencie zawierania transakcji transgranicznych, co pozwala uniknąć duplikacji wprowadzania danych i czasochłonnych procedur na przejściu granicznym.
W transporcie drogowym elektroniczne listy przewozowe (eCMR) umożliwiają dostęp do informacji na żądanie, np. policji, bez potrzeby przewożenia obszernej papierowej dokumentacji i przeprowadzania kontroli drogowych przez policję.
Umożliwienie konsumentowi śledzenie całego łańcucha dostaw produktu dzięki cyfrowo zmapowanym i ustandaryzowanym informacjom o produkcie, co pozwoli ograniczyć proceder podrabiania produktów np. w branży spożywczej oraz przyczyni się do zwiększenia świadomości konsumenta na temat monitorowania wpływu klimatu na wybory konsumenckie.
Bardziej efektywne, wysokiej jakości i zautomatyzowane procesy przeciwdziałania praniu pieniędzy.
Oszczędność ok 90% czasu po stronie przedsiębiorców (którzy mogą go przeznaczyć na prowadzenie biznesu i poszukiwanie innowacyjnych produktów i usług) oraz zmniejszenie kosztów po stronie państwa (które zaoszczędzone środki może przeznaczyć na efektywniejsze usługi przyjazne dla biznesu).
***************
RAPORTOWANIE 3.0
Autor: Andres Kukke
Zastępca Dyrektora Generalnego
Urzędu Statystycznego Estonii ds. Technologii i Nauki o Danych
Estonia wprowadziła w życie projekt Raportowanie 3.0 (Reporting 3.0) wywodzący się z inicjatywy „zero biurokracji”. Projekt polega na współpracy agend rządowych z projektantami oprogramowania biznesowego oraz przedsiębiorcami, która ma na celu wypracowanie rozwiązań z obszaru przenoszenia danych z kont respondentów do użytkowników z agend rządowych i publicznych.
Jak działa nowy system? (z punktu widzenia biznesu)
• Dane można łatwo przesłać do agend rządowych bez konieczności logowania się na różnych portalach i wypełniania wielu formularzy.
• Klasyfikacje krajowe są używane centralnie.
• Te same dane mogą być wykorzystywane przez wiele różnych podmiotów krajowych.
• Oszczędność czasu (zmniejszą się obciążenia administracyjne (obecnie o 300 tys. godzin rocznie).
• W zamian otrzymuje się bardziej szczegółowe i aktualne informacje (np. możliwe są porównania między grupami docelowymi).
Co się zmieni?
• Dane wymagane przez państwo można przesyłać bezpośrednio i jednorazowo za pomocą oprogramowania ERP - Enterprise Resource Planning (Planowanie zasobów przedsiębiorstwa) w tym samym pliku razem z np. podatkami pracowniczymi, e-fakturami, transakcjami zagranicznymi itp.),
• W przypadku zmiany przepisów (przy założeniu, że nie będzie potrzeby wprowadzania nowych danych) przedsiębiorcy nie będą zmuszeni samodzielnie dokonywać zmian w oprogramowaniu biznesowym, ponieważ to po stronie państwa będzie obowiązek dokonania zmian w obliczeniach.
• Przedsiębiorcy nie będą potrzebowali agregować danych pośrednich, gdyż wystarczy, że prześlą dane a organ publiczny (np. urząd statystyczny) sam skompiluje dane i wypełni różne kwestionariusze.
• Państwo proponuje wspólny standard, który będzie podstawą ekonomicznego oprogramowania do wymiany danych z państwem. W tym celu dąży się, aby w ramach oprogramowania połączyć klasyfikatory o różnej zawartości m.in: CN (Combined Nomeclature - UE), BEC (Broad Economic Categories – Narody Zjednoczone, SITC (Standard International Trade Classification - Narody Zjednoczone), EBOPS (Extended Balance of Payment Services - OECD).
Wprowadzanie w Estonii Raportowania 3.0 rozłożono na 7 etapów w latach 2019 r. - 2022 r. W pierwszym etapie, w 2 kwartale 2019 r. wprowadzono moduł płace i praca (dane z firm zawierające 32 pozycje danych nt. płacy i pracy pracownika będą przesyłane do Urzędu Statystycznego), w 3 kwartale 2020 r. będzie wprowadzony moduł - handel zagraniczny i przemysł (miesięczne raportowanie biznesowe), w 4 kwartale 2020 r. - handel detaliczny oraz wskaźniki ekonomiczne przedsiębiorstw (kwartalne i roczne raportowanie biznesowe), w 1 kwartale 2021 r. - zanieczyszczenie pyłowe i środowisko oraz energia i transport, w 4 kwartale 2021 r. - moduł rozwój taksonomii aktywów i pasywów oraz w 1 kwartale 2022 r. branża hotelowa.
Link do projektu Reporting 3.0 https://www.emta.ee/et/ariklient/tulu-kulu-kaive-kasum/mta-statistikaameti-ja-eesti-panga-uhisprojekt-aruandlus-30
Link do Real time Economy: http://realtimeeconomy.ee
E-invoicing: https://www.itl.ee/en/estonian-ict-cluster/projects/internet-of-business-2/
Link do zarejestrowanego webinarium: https://youtu.be/K-FnQTp5w4I
