Przekazujemy Państwu tekst autorstwa Accountancy Europe (link do tekstu oryginalnego: https://www.accountancyeurope.eu/publications/coronavirus-crisis-implications-on-reporting-and-auditing/) dotyczący implikacji pandemii koronawirusa na sprawozdawczość finansową i badanie w Europie.
Zdajemy sobie doskonale sprawę, że pandemia koronawirusa (SARS-CoV-19), który nadal rozprzestrzenia się i intensyfikuje w wielu krajach Europy i świata, ma nie tylko dewastujące skutki dla zdrowia i życia obywateli, ale również dla gospodarki. Wpływa na firmy ze względu na ograniczenia produkcji, handlu, konsumpcji oraz podróżowania.
Skutki ekonomiczne mają wpływ na rachunkowość, sprawozdawczość i badanie sprawozdań finansowych firm i grup kapitałowych. Wpływ kryzysu będącego skutkiem pandemii na firmy będzie miał różny przebieg, ale ich księgowi i biegli rewidenci muszą go analizować i stale weryfikować, mimo iż nie można przewidzieć jego dalszego rozwoju, czasu trwania i wpływu. Księgowi i biegli rewidenci powinni przypominać przedsiębiorcom o różnych krajowych inicjatywach na rzecz pomocy dla firm.
Accountancy Europe przedstawia kilka kluczowych informacji związanych ze sprawozdawczością finansową i badaniem, które należy mieć na uwadze.
Wpływ na sprawozdawczość firm, których rok sprawozdawczy kończy się 31 grudnia 2019 r.
Należy w pełni przestrzegać standardów sprawozdawczości, takich jak Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR), Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) oraz odpowiednie krajowe standardy rachunkowości. Zachęca się firmy, aby korzystały również z rozwiązań wychodzących poza wymienione standardy, aby móc realnie reagować na wyzwania księgowe i sprawozdawcze wywołane koronawirusem.
Zaprezentowanie warunków istniejących na dzień bilansowy
Można przyjąć, że na dzień 31 grudnia 2019 r. Chiny powiadomiły Światową Organizację Zdrowia (WHO) o kilku przypadkach nietypowej postaci zapalenia płuc, które rozpoznano w prowincji Wuhan. Istotne informacje na temat tego, co obecnie zidentyfikowano jako koronawirus SARS-CoV-19, ujawniono jednak dopiero na początku 2020 r.
Kontynuacja działalności
Przedsiębiorstwa, na które koronawirus wpłynął w sposób szczególnie dotkliwy: małe firmy, firmy z branży podróży, wypoczynku i rekreacji, hotelarstwa, lotnictwa, muszą przeanalizować zasadę kontynuacji działalności. Powinny rozważyć przeprowadzenie analiz wrażliwości, aby ustalić, czy istnieje jakakolwiek istotna niepewność co do zdolności kontynuowania przez nie działalności. Może się to wiązać z dokonaniem kilku dodatkowych ujawnień, szczególnie w przypadku występowania istotnej niepewności.
W niektórych okolicznościach może być konieczne rozważenie, czy właściwe jest sporządzanie sprawozdania finansowego przy założeniu kontynuacji działalności. W tym celu firma powinna rozważyć wszystkie informacje na temat wpływu istniejących okoliczności na przyszły handel. Jeśli chodzi o ramy czasowe, należy wziąć pod uwagę co najmniej pierwsze 12 miesięcy po dniu bilansowym lub po dniu podpisania sprawozdania finansowego. Wskazane jest jednak przyjęcie dłuższego okresu. Ocena kontynuacji działalności powinna być stale aktualizowana do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego.
Zdarzenia bilansowe niewymagające dokonywania korekt
Ogólny wymóg stanowi, że bilans odzwierciedla sytuację na koniec okresu sprawozdawczego. Dlatego w przypadku firm europejskich, których okres sprawozdawczy kończy się 31 grudnia 2019 r. pojawienie się koronawirusa jest zdarzeniem niewymagającym dokonania korekt, gdyż nastąpiło w połowie stycznia 2020 r.
Charakter każdego istotnego zdarzenia niewymagającego dokonania korekt oraz oszacowanie jego skutków finansowych, należy ujawnić w informacji dodatkowej. Firmy muszą rozważyć wpływ koronawirusa na swoją działalność, która będzie inna niż dotychczasowa w zależności od okoliczności, w których przyjdzie im działać. W informacji dodatkowej powinny wskazać potencjalny wpływ pandemii w następnym okresie sprawozdawczym.
Dalsze ujawnienia w sprawozdaniu z działalności
Firmy powinny również rozważyć, czy w sprawozdaniu z działalności poinformować o możliwym wpływie koronawirusa i zakomunikować główne ryzyko i niepewności. Zasadniczo należy takie informacje przedstawić w sprawozdaniu z działalności, jeżeli dalsze możliwe zmiany mogą doprowadzić do negatywnych odstępstw od prognoz dotyczących działalności firmy.
Przegląd zdarzeń po dniu bilansowym
Zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego obejmują wszystkie zdarzenia, które wystąpiły po dniu bilansowym, ale przed dniem zatwierdzenia sprawozdania finansowego do publikacji. Ważne jest uwzględnienie kompleksowego przeglądu zdarzeń, które nastąpiły po dniu bilansowym, w planie sprawozdawczym sporządzanym na koniec roku.
Wpływ na sprawozdawczość firm, których rok sprawozdawczy kończy się w 2020 roku
Z każdym dniem 2020 r. pojawia się coraz więcej informacji na temat skali i wpływu koronawirusa. Rozpoznanie warunków, istniejących na dni bilansowe w roku 2020, będzie wymagać większego osądu, a docelowo oceny, czy mają one charakter zdarzeń, które wymagają dokonania korekty. Koronawirus będzie zdarzeniem korygującym w przypadku każdego okresu sprawozdawczego kończącego się 31 stycznia 2020 r. i później.
Poza oceną kontynuacji działalności przedsiębiorstwa będą musiały dokonać przeglądu wszystkich obszarów sprawozdania finansowego, których dotyczy niepewność w zakresie oceny i szacowania, m.in.:
- szacunki księgowe,
- wycena wartości godziwej,
- utrata wartości aktywów,
- oczekiwane straty kredytowe,
- rachunkowość zabezpieczeń,
- inne wymogi dotyczące ujawnień w sprawozdaniu finansowym.
Należy również wziąć pod uwagę skutki naruszenia porozumień, umów rodzących obciążenia, planów restrukturyzacji.
Wpływ na badanie sprawozdań finansowych sporządzonych na 31 grudnia 2019 r. i później
Należy zachować całkowitą zgodność z Międzynarodowymi Standardami Badania (MSB) nawet pod presją zmienionych terminów przeprowadzanych badań. Ponadto biegli rewidenci powinni z pewnego dystansu przyjrzeć się dalszym działaniom w odpowiedzi na szczególne wyzwania związane z badaniem, jakie wywołuje koronawirus dla firm oraz ich sprawozdawczości.
Wpływ koronawirusa na ocenę ryzyka dokonywaną przez biegłego rewidenta
Pojawia się pytanie o konieczność zmiany oceny ryzyka przez biegłego rewidenta ze względu na zagrożenie nowym, znaczącym ryzykiem, na przykład ryzykiem utrzymania płynności. Ponieważ obecna sytuacja jest bardzo niestabilna, podczas badania należy ją stale analizować. Dalsze wytyczne można znaleźć w MSB 315 Rozpoznanie i ocena ryzyka istotnych zniekształceń.
Dowody badania
Biegły rewident powinien rozważyć, w jaki sposób zgromadzić wystarczające i odpowiednie dowody badania. Powinien także zdawać sobie sprawę z konieczności zmiany podejścia do badania i opracowania alternatywnych procedur, szczególnie w przypadku badania grup kapitałowych z jednostkami zależnymi, do których dostęp jest ograniczony.
Nadal ma zastosowanie wymóg, aby biegły rewident mógł zgłosić lub rozważyć zmianę opinii z badania. Biegły rewident powinien wykorzystywać w większym zakresie technologię informacji i komunikacji w celu udostępniania danych lub odbywania wirtualnych spotkań. MSB 500 Dowody badania zawiera więcej szczegółów.
Implikacje dla oceny kontynuacji działalności
Bez wątpienia ocena kontynuacji działalności przez biegłego rewidenta będzie kluczowym elementem wielu bieżących i przyszłych badań, biorąc pod uwagę wzrost niepewności w globalnej gospodarce i najbliższych perspektywach wielu firm. MSB 570 Kontynuacja działalności nadal ma zastosowanie.
Na przykład ocena kontynuacji działalności przez kierownictwo może wymagać:
- aktualizacji prognoz i analiz wrażliwości, z uwzględnieniem zidentyfikowanych czynników ryzyka i alternatywnych wyników,
- przeglądu prognozowanej realizacji umów w różnych scenariuszach,
- zmiany planów dotyczących przyszłych działań.
- rozszerzenia zakresu ujawnień.
Wpływ przyszłych prognoz dotyczących firmy na sprawozdanie biegłego rewidenta
Biegły rewident, mając na uwadze wysoce niepewną i niestabilna sytuację, powinien wziąć pod uwagę trudności, jakie może napotkać kierownictwo przy sporządzaniu przyszłych prognoz dotyczących firmy. W rzeczywistości takie prognozy mogą się znacząco zmieniać w krótkim przedziale czasu. Konieczne jest więc, aby biegły rewident kierował się zawodowym osądem i sceptycyzmem. Powinien także zachować ostrożność, której celem jest zapewnienie, aby prognozy odzwierciedlały sytuację na moment podpisywania sprawozdania z badania. Dodatkowe informacje zawiera MSB Późniejsze zdarzenia.
Adekwatność ujawnień kierownictwa na temat wpływu koronawirusa
Biegły rewident powinien dopilnować, aby ujawnienia informacji przez kierownictwo firmy na temat wpływu koronawirusa odpowiednio opisywały związane z tym prognozy, dotyczące firmy oraz sposób ich możliwego wpływu na użytkowników sprawozdań finansowych firmy. Należy przy tym uwzględnić wysoki stopień niepewności związany z tymi ujawnieniami. Biegły rewident powinien również uwzględnić swoje obowiązki w zakresie innych informacji przedstawianych przez kierownictwo w sprawozdaniu finansowym. Zagadnienie to opisuje MSB 720 Obowiązki biegłego rewidenta dotyczące innych informacji.
Potencjalny wpływ na sprawozdanie biegłego rewidenta
Konsekwencje pandemii koronawirusa dla sprawozdania biegłego rewidenta mogą być następujące:
- W przypadku jednostek zainteresowania publicznego – kluczową sprawę badania będą stanowić dodatkowe czynności badania niezbędne z powodu wybuchu koronawirusa, na przykład opis podejścia do badania grupy wraz z wyjaśnieniem, że nie występuje istotna niepewność lub niepewność związana z kontynuacją działalności.
- Akapit dotyczący szczególnej sprawy w sprawozdaniu biegłego rewidenta, akcentujący istotne zdarzenie, na przykład znaczące późniejsze zdarzenie ujawnione w sprawozdaniu finansowym lub znacząca niepewność, wynikająca z wybuchu epidemii.
- Istotna niepewność w akapicie poświęconym kontynuacji działalności.
- Opinia z zastrzeżeniem lub opinia negatywna, na przykład w związku z niedostatecznymi ujawnieniami w sprawozdaniu finansowym informacji lub niepewności co do kontynuacji działalności.
- Opinia z zastrzeżeniem lub odstąpienie od wydania opinii z powodu ograniczenia zakresu badania lub niemożności uzyskania wystarczających i odpowiednich dowodów badania, Na przykład. gdy niemożliwa była osobista obserwacja inwentaryzacji.
Inne praktyczne ograniczenia badania
Zaleca się, aby biegli rewidenci podejmowali działania wyprzedzające i rozmawiali ze swoimi klientami o wpływie pandemii koronawirusa na firmę, jej działalność, harmonogram sprawozdawczy i związane z nim badanie. Istnieje ryzyko opóźnień, ponieważ niektóre firmy nie mogły dokończyć sporządzania sprawozdań.
Biorąc pod uwagę coraz bardziej ograniczone możliwości podróżowania, odbywania spotkań i dostępu do firm, biegli rewidenci muszą opracować alternatywne procedury badania, aby zebrać wystarczające i odpowiednie dowody badania. Gdy nie można było w ogóle przeprowadzić badania, na przykład z powodu odosobnienia lub choroby biegłego rewidenta, zaleca się skontaktowanie z odpowiednim organem regulacyjnym w celu uzyskania porady na temat właściwego postępowania w zaistniałej sytuacji.
