NARUSZENIE PRZEPISÓW PRAWA I REGULACJI - NOCLAR (ang. Non Compliance with Laws and Regulations)
Podsumowanie wypowiedzi Dr. Stavrosa Thomadakisa
Przewodniczącego Rady Międzynarodowych Standardów Etyki dla Księgowych
(International Ethics Standards Board for Accountants (IESBA)
Co to jest NOCLAR
Jest to opracowany przez działającą przy IFAC Radę ds. Międzynarodowych Standardów Etyki dla Księgowych standard, który wszedł w życie 15 lipca 2017 r. NOCLAR określa sposób postępowania zawodowych księgowych wobec przypadków naruszenia przepisów prawa i regulacji.
Dla kogo jest NOCLAR?
Dotyczy wszystkich księgowych, w tym zatrudnionych w jednostkach gospodarczych, nie tylko biegłych rewidentów. Przykłady nieprzestrzegania przepisów, w tym dotyczących podatków, ryzyka, ochrony środowiska.
Duży ciężar gatunkowy spraw
NOCLAR jest standardem, który zwraca uwagę na poważne, ciężkie gatunkowo przypadki nieprzestrzegania przepisów i regulacji. Standard NOCLAR zawiera wytyczne co do sposobu postępowania w zetknięciu się z przypadkami naruszeniu, z którymi księgowy lub biegły rewident styka się w trakcie wykonywania swoich obowiązków zawodowych.
Interes publiczny
Wytycznym w standardzie przyświeca dbałość o interes publiczny, ponieważ naruszenie przepisów i regulacji zagraża interesowi publicznemu. Standard NOCLAR ponosi poprzeczkę w obszarze etyki dla wszystkich księgowych. Jest to zarazem zrównoważony standard, który uwzględnia rolę wszystkich księgowych i stopniuje wymogi w zależności od roli, jaką w organizacji pełni dana osoba począwszy od szeregowych księgowych po księgowych zarządzających organizacją.
Wytycznie nowej drogi
Ważnym aspektem NOCLAR jest wyznaczenie sposobu postępowania w zatknięciu z naruszeniem przepisów prawa i regulacji, które może skutkować poinformowaniem odpowiednich organów publicznych. Może się to stać po tym, gdym kierownictwo lub osoby odpowiedzialne za nadzór w organizacji nie podejmują odpowiednich działań naprawczych lub zapobiegawczych.
Przełomowa zmiana
W Kodeksie etyki IFAC było zawsze domniemanie, że księgowy nie może odwracać się plecami na przypadki naruszania. Nie było jednak dotąd żadnych wytycznych i wymogów z tym związanych, w tym jak odpowiadać na te przypadki, co robić i jak reagować. Obecny standard NOCLAR pokazuje ścieżkę, którą mogą podążać księgowi w związku z tą kwestią. Zasada zachowania tajemnicy informacji (poufności) dezorientowała księgowych do tej pory. Obecnie NOCLAR daje księgowym możliwość niekierowania się zasadą zachowania tajemnicy informacji (poufności), jeśli stają wobec racji ważnego publicznego interesu.
Jakie są cele standardu
- Umożliwia księgowym wywiązanie się z ich etycznego obowiązku stosowania postanowień NOCLAR w interesie publicznym.
- Stymulowanie działań, które łagodzą lub nawet zapobiegają naruszeniom przepisów prawa i regulacji w porozumieniu z kierownictwem i osobami sprawującymi nadzór w organizacji.
- Stymulowanie działań idących w kierunku informowania o przypadkach naruszeń odpowiednich organów publicznych niezależnie od tego, czy wymaga tego prawo czy też nie.Te trzy wymogi zmieniają dynamikę w relacji klient- biegły rewident i przyczyniają się do podniesienia reputacji biegłego rewidenta oraz zwiększają wartość w opinii społeczeństwa i motywują innych spośród kierownictwa i zarządu, aby byli bardziej uwrażliwieni na tę problematykę.
Oczekiwania
Oczekuje się, że NOCLAR poniesie świadomość innych profesji w obszarze etycznego zachowania oraz, że księgowi stosujący ten standard będą stanowić przykład dla przedstawicieli innych zawodów.
IESBA wyraża nadzieję, że rządy okażą swe poparcie dla przyjęcia standardu NOCLAR, gdyż mają one do odegrania istotną rolę po pierwsze dlatego, że wprowadzają i wzmacniają przepisy prawa odnoszące się do problematyki poruszanej w NOCLAR a po drugie mogą zagwarantować bezpieczeństwo osób przekazujących informacje oraz księgowych i biegłych rewidentów, którzy stosują ten standard. Ponadto agendy rządowe przyjmujące raporty od księgowych i biegłych rewidentów mają istotne zadania.
Zadania dla środowiska akademickiego
Może ono badać, uzasadniać i propagować wnioski wynikające z NOCLAR w kontekście etyki jako takiej oraz wpływ standardu NOCLAR w szczególności na funkcjonowanie sprawozdawczości i przejrzystości finansowej.
Jest wielu graczy, którzy mogą się włączyć w propagowanie i stosowanie standardu i IESBA nie może tego uczynić samodzielnie. Potrzebujemy innych, aby się przyłączyli i wnieśli swój wkład w zwalczanie naruszeń starając się załagodzić ich negatywne skutki. To zaangażowanie przyczyni się w dalekosiężnych skutkach do zdrowszej gospodarki, lepiej działających rynków i większego dobrobytu każdego członka społeczeństwa.