Wysoka niepewność gospodarcza wpływa na niemal każdą działalność, w tym na małe i średnie firmy księgowe oraz na ich klientów będących małymi i średnimi przedsiębiorstwami.
Członkowie Grupy Doradczej IFAC ds. małych i średnich firm księgowych zwrócili uwagę na niektóre z obecnych wyzwań, przed którymi stoją firmy księgowe na całym świecie. Należą do nich między innymi:
- planowanie sukcesji,
- kryzys zatrudnienia i duża rotacja pracowników,
- przeciążenie pracą i zarządzanie wypaleniem personelu,
- zatory w pracy w związku z mniejszą liczbą absolwentów podejmujących zawód,
- zmagania z powrotem do środowiska pracy biurowej po dwóch lub więcej latach pracy w środowisku wirtualnym,
- nadążanie za zmianami wynikającymi z cyfryzacji oraz zarządzanie ryzykiem cybernetycznym,
- działania militarne (w Europie Wschodniej) wpływające na biznes,
- kryzys środowiska naturalnego,
- inflacja i rosnące koszty, w tym wzrost stawek podatkowych,
- problemy z łańcuchem dostaw,
- pranie brudnych pieniędzy i korupcja,
- niestabilność polityczna,
- przejście w kierunku usług doradczych i zapewnienie odpowiednich umiejętności, aby móc obsłużyć klientów,
- podejmowanie dużych zleceń przez mniejsze firmy, do których wykonania mogą nie mieć kwalifikacji,
- wysokie koszty oprogramowania stawiające mniejsze firmy w niekorzystnej sytuacji technologicznej.
Grupa doradcza ds. małych i średnich firm księgowych po przeanalizowaniu ankiet zauważyła, że do najważniejszych problemów należą: znalezienie i zatrzymanie wykwalifikowanego personelu, przestrzeganie standardów i przepisów oraz nadążanie za zmianami technologicznymi oraz zarządzanie powiązanymi z tym kosztami.
Przekształcanie wyzwań w szanse
Podczas sesji dyskusyjnych Grupa doradcza ds. małych i średnich firm księgowych omawiała, jak przekształcić niektóre z kluczowych wyzwań w szanse.
Jedną z istotnych kwestii jest przyciąganie i zatrzymywanie talentów. Wśród działań mających pomóc w rekrutacji jest m.in. organizowanie spotkań w lokalnych szkołach oraz uczestnictwo w uniwersyteckich targach kariery. Niektóre firmy stosują programy letnich staży, aby móc zidentyfikować talenty na wczesnym etapie i zawczasu pozyskiwać nowych pracowników. Wraz ze wznowieniem pracy stacjonarnej w biurach, niektóre firmy odkrywają, że zaoferowanie elastycznych warunków pracy, zwłaszcza w przypadku młodszych pracowników, jest dobrym sposobem na ich zatrzymanie. Programy mentoringu stały się również bardziej powszechne w firmach i mogą pomóc w zatrzymaniu pracowników. W niektórych krajach większe obciążenie pracą przy niedoborze siły roboczej spowodowało wzrost outsourcingu. Firmy stają się również bardziej kreatywne w swoich strategiach marketingowych i stosują do rekrutacji media społecznościowe.
Ponieważ niektóre kraje oferują znaczące programy pomocy gospodarczej dla firm, związana z tym sprawozdawczość staje się coraz powszechniejszą usługą realizowaną przez firmy księgowe, co stwarza dodatkowe możliwości świadczenia zarówno usług dotyczących zgodności z przepisami, jak i doradztwa na rzecz podmiotów rządowych i podmiotów otrzymujących państwowe fundusze.
Nadal można obserwować znaczący wzrost usług doradczych, co daje ogromne możliwości firmom księgowym, ponieważ stały się one zaufanymi doradcami biznesowymi w niezwykle trudnych czasach. Jeden z członków Grupy doradczej zasugerował, żeby firmy księgowe wysłały ankietę do swoich obecnych klientów, aby się dowiedzieć, jakie mogą być ich dodatkowe potrzeby – co mogłoby zaowocować sprecyzowaniem potrzeb dodatkowych usług doradczych.
Niektóre firmy księgowe współpracują z innymi firmami i specjalistami, w tym osobami niebędącymi księgowymi, aby móc świadczyć dodatkowe usługi doradcze. Ta oferta dodatkowych usług może obejmować m.in.:
- planowanie spadkowe,
- usługi planowania zasobów przedsiębiorstwa (ERP),
- wycenę i śledzenie ukrytego majątku w sprawach rozwodowych,
- współpracę z innymi firmami w celu pomocy klientom w ocenie zasadności ubiegania się o dotacje rządowe i programy pożyczkowe,
- usługi wirtualnego dyrektora finansowego,
- szkolenia z zakresu księgowości i podatków jako usługa,
- outsourcing i przeprojektowanie procesów biznesowych,
- zgodność z zasadami i przepisami związanymi z Covid,
- fuzje i przejęcia oraz restrukturyzacje,
- kryminalistykę cyfrową.
Skutki zmian klimatycznych, w tym częstsze i bardziej niszczycielskie zjawiska pogodowe, stwarzają coraz większe zagrożenia fizyczne na całym świecie, ale mogą również stymulować rozwój usług z zakresu zrównoważonego rozwoju. Zrównoważony rozwój i związana z nim problematyka oferuje firmom księgowym możliwości przyciągania klientów do korzystania z oferty usług w tym obszarze; niektóre firmy same zaczynają szkolić się w tej dziedzinie a inne zatrudniają osoby niebędące księgowymi jako ekspertów merytorycznych.
Inflacja i rosnące koszty mogą być okazją do rozmowy z klientami o opłatach. Niektóre firmy odnotowują niższe marże z tytułu usług związanych z przestrzeganiem zgodności, co może skłonić je do ponownego przemyślenia swoich modeli biznesowych. Mogą skorzystać z możliwości usprawnienia usług poprzez wykorzystanie zautomatyzowanych narzędzi i technik w celu obniżenia ich kosztów.
Tendencja do konsolidacji wśród firm księgowych ma ważne implikacje. Chociaż niektórzy mogą postrzegać ten trend jako daleki od ideału, może on skutkować obniżeniem ogólnych kosztów operacyjnych i możliwością rozszerzenia oferty usług firmowych.
Streszczenie
Mimo iż obecne otoczenie regulacyjne i gospodarcze nadal stawia wyzwania, niektóre firmy sektora księgowego chętnie podejmują zmiany i próbują przekształcić niektóre z tych wyzwań w możliwości. Firmy, które potrafią przyjąć otwarte podejście do zmian, odkrywają, że wciąż są w stanie się rozwijać a nawet prosperować.
Monica Foerster,
przewodnicząca Grupy Doradczej IFAC ds. małych i średnich firm księgowych
