Szanowni Państwo,
na prośbę Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce zwraca się o zgłoszenie przypadków lub spraw, w których Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwestionuje zawarte umowy o pracę, wskazując na czynność pozorną.
W szczególności prosimy o zgłoszenie przypadków, w których organ w sytuacji zauważenia na koncie ubezpieczonego szczególnego rodzaju aktywności – np. długotrwałego zwolnienia lekarskiego w okresie kilku miesięcy od zatrudnienia lub uzyskania podwyżki – wszczyna postępowanie w celu ustalenia istnienia tytułu do ubezpieczenia społecznego. W ramach takich postępowań organ rentowy może prowadzić bardzo ograniczone (wręcz szczątkowe) postępowanie dowodowe, często sprowadzone wyłącznie do zadania stronom serii szablonowych pytań, nie informując przy tym o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków, w tym o konieczności wskazania innych dowodów. Jednocześnie organ rentowy może stosować retorykę, zgodnie z którą to płatnik składek i ubezpieczony (a nie organ jako gospodarz postępowania) zmuszeni są udowodnić, iż dany stosunek prawny faktycznie istniał i nosił znamiona takiego a nie innego stosunku prawnego. Kolejno może być wydana decyzja, w której organ stwierdza, że umowa została zawarta dla pozoru, z obejściem prawa lub wbrew zasadom współżycia społecznego, co rodzi konsekwencje na gruncie ubezpieczeń społecznych.
Przykładem mogą być sprawy, w których:
- przedsiębiorca zatrudnia pracownika na umowę o pracę, pracownik po jakimś czasie korzysta z dłuższego zwolnienia lekarskiego, następnie ZUS wszczyna kontrolę i stwierdza, że dana umowa była zawarta dla pozoru, celem wyłudzenia zasiłków,
- spółka zatrudnia na umowy zlecenia osoby będące pracownikami spółki powiązanej, w tej sytuacji organ przyjmuje, że rzeczywistą treścią umowy była wypłata „dodatków” do wynagrodzenia od pracodawcy,
- spółka zatrudnia na umowę o pracę osobę będącą jednocześnie wspólnikiem spółki, wówczas organ stwierdza, że pracownik nie świadczył umowy o pracę, ponieważ nie wykazał podporządkowania służbowego.
Mając na uwadze powyższe, proszę o zgłaszanie podobnych przypadków do dnia 2 czerwca 2023 r. na adres: skwp@skwp.pl
